گواستنه وه ده ريا یک (ترانشيپ) :
مهم ترين ریيشتن موبادیلات نیوده لتی یه و به تیروانين قه باره زور له بان جه به جه کردن كه ل وپه ل و هه روه ها به رژه وه ندى ئابوورى يه ک یک له باشترین ریگاکان بار كه ل وپه له.
جوری کشتی ها:
الف) كشتی ها له روانين ری بار به انواع پاشبه ند ده سه اکرن.
١) كشتيی های لاينر (خطوط ته كوويس) : ئه م کە كشتی ها له خطوط ده فته رى ژمیريارى و له گه ل به رنامه ده فته رى ژمیريارى کى چالاكيى اکن.
٢) كشتی کان ترامپ (خطوط نامو) : ئەم کە كشتی ها له خه تی ده فته رى ژمیريارى کى چالاكيى ناکن و محموله کان به هه ر نقته ای كه خاوه ن كه ل وپه ل بوی یت بار اکه ن.
ب)كشتی کان له روانين جوور دروست كردن به جوری پاشبه ند ده سه اکه رن.
١)كشتي های گولدار كه ل وپه ل باو (جنرال كارگو) : ئه م كشتی یانه، جور کى دروسكه رده بوون كه بو حمل ونه قل كه ل وپه ل کى جوراوجور هه لسوراوه يى هه ن؛ به جور باو لە ئه م كشتی یه کان، كه ل وپه ل به جوری ده سه کراو بوو باریان اکن.
الف) كشتيه کانی (HANDY SIZE) له گه ل هاوه یزى بارگیری١٠٠٠٠ تا ٣٥٠٠٠ تون
ب) كشتيه کانی (HANDY MAX) له گه ل هاوه یزى بارگیری٣٥٠٠٠ تا ٥٠٠٠٠ تون
ج) كشتيه کانی (PANAMAX) ده وله مه ند یک هاوهیزى كيميک بارگرتن گه وره ترين تناژ سنوور بوو هه، چونكه سايز ئم کە كشتیه کان ده ستەواژه از گه وره ترین هه زارى كه قادر له نوكه ند پاناما گوزه ر بکات.
د) كشتیه کان (CAPE SIZE) ئه م كشتیه کان، به به لگه گه وره يى زور له حد، قادر به گوزه ر له نوكه ند پاناما نه بوو و بو گوزه ر له زه ريا ئه تله سى پارچه به زه ريا ئارام مه ژبوور له زه وى سه ره وه ى ده ريا هورن له باشوور ولات شيلی گوزه ر بکن؛ كه ل وپه ل یک باو یک كه ئه م كشتی بار اکات كریكارى كانگا يان به ردى ئاسن هه یه.
٢) كشتی های فله بر تايبه تى: دارژتن ئه م جوور كشتیه کان به دروست كردنى رسته ییک که كه ته نها اتوانن يه ک يان دوو جوور بارى پاپور، باركردنى كه شتى بار به که ن؛وه ک كشتی یه کانی لاحيده بار شوكه يان گه نم يان به ته له به رده کان نائه ندامى كيميا.
3 ) کشتی یه کان(O.B.O):ئه م كشتیه کان اتانن چه ند جوور بارى پاپور، باركردنى كه شتى بار به که ن؛ ئامانج له دروست كردن ئه وان ئه م كه له سه فه ر پیچه وانه كردنه وه بی بار نه بن. ئه م كشتی یه کان انواع محمولهه های قاغه نه ک له هه موو نه فت، ته له به رد نائه ندامى كيميا و… بار اکه ن.
٤)كشتیه کان كه شتى نه وت به كارهینه ر: ئه م كشتیه کان بو بار نه فت و محمولات نه فت کى دروسكه رده بوون و خیرايى بارگرتن و روچوون له ئه م كشتی یه کان به به لگه سوود له پمپ له كشتی یه کان ديکه خیرايى تره.
نه وت به ر سه رئاوخه ر لاحيده یک كه بو بار مقادير له بان نه فت دارژتن درووس کراوه. به جور زور دوو جوور كه شتى نه وت به كارهینه ر بوون هه یت، تانكر نه فت خام و تانكر فراورده کانی نه فت یک.
ئاست عرشه ئه م كه شتى یه کان له كانيولا کان و پمپ کان سه رسوور بوو كه تايبه تى بار و گواستنه وه نەه ت. نه فتكش جياواز ده وله مه ند به رگ تايبه ت بو به رزه فت له ئاودز كردن نه فت به ئاو هه ريا هه ن.
هاوهیزى كيميک و ئه ندازه ئه م نه فتكش کان جياواز که بەلام بو پولینناسى ئه وان سنوور یک سنوور كردوو يانه كه به حسب توانا نه وت به ش جومگه يى بووە.شیوه به رواله ت نه فتكش کان نزيكه ى زاناڤ كه شتى قاغه نه ک به بوو، به شوین ده رگاى شاراوه گه وره له له سه ر.
كار روچوون و بارگرتن له نه فتكش کان له گه ل پمپ به زه بر ئه نجام ده گر ییت. بو قيت كردنه وه ئه م پمپ کان شوین من و تويى جگه له شوین مخزه نه کان و موتورخانه له روانين ده نگ نووساو بووە. پمپ کان عاده ته ن له ژوور کى به م ناو قه رار هە بن. لاشه تانكرهای دروسكه رده بوو.
به لام يه كسان ياسا كه له سال ١۹۸۴ سالى له دايک بوونى عيسى ازى بوون بوو گرچو نه فتكش کیک كه له م دوايى يه دا دروسكه رده بوو کيانه ملزم به هه بوون لاشه دوجداره کراوه کيانه. له راسی یا په ره سه ندن و بلاو كردنه وه زور گه وره له ته لار نه فتکش کان، دوا به دواى جه نگ دومين جيهانى بوو که و له پیش.
له گه ل چه وسانه وه روژ ازافه کردن نه فت و بنيات به پیويستى سووره له سه رى ولات کى پيشه سازيى، پیش كه وتن پيشه سازيى كه شتى دروس کردن به شوین کیک گه يشت كه له ده مه ده م ده سال حه فتا سالان (١۹۷۰ سالی له دايک بوونى عيسی) ولات ژاپون ده ست پی كردن به به نه فتكش] یک به هاوهیزى (كيميک) ۵۰۰.۰۰۰ تون لايه ن و له هالى هازر يه كسان ئامار.
جياوازى سه ره كى تانكره کانی گه وره يان بچووک ئه م كه تانكره کانی بچووک به هو بار مواد جوراوجور فراورده نه فت یک ده وله مه ند کى كوگا یک هه مه جور یک هه لين کن له حال كه له تانكره کان گه وره ژماره عه مبار هندكه.
تانكره کان عاده ته ن ئامیرى به رزكه ره وه وردیكه ى هه بن كه ديسان كانيولا ترمينال بلند كردوو و به كانيولا كه شتى يه كگرتوو ده درووس بکه ن. ژماره دارده ست تانكره کان بچوكتر له كه شتى كه ل وپه ل یک باوه به لام له ده زگا ميكانيكى بو شووشتن و پاكرنه وه عه مبار سوود بیت.
٥) كشتی یه کانی (RO-RO) : ئه م كشتی یه کان چه كدار به سەكو یک تايبه تى له به شى يه كه م يان له پشت يان په راسوو به ناو RAMP بوو و بو بار و سايلی نقليه (گولدار بار يان ریبوار) بونه سوود قه رار اگرن؛ئه م كشتی یه کان ده وله مه ند یک ته به قه کان جياواز و موبايل کان تا له بوشايى کى ئه و گه وره ترين سوود به كار هی یت و وسايل نه قليه بە جور راسته وری به م كشتی یه کان داخيل و يان له ئه و ده ره وه بکن.